
Stwardnienie rozsiane
Łac. sclerosis multiplex SM: Przewlekła, nieuleczalna choroba centralnego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym. U osób chorych komórki układu odpornościowego pokonują barierę krew-mózg i niszczą mielinę, białkową otoczkę nerwu (jest to tzw. proces demielinizacyjny). W miejscu zniszczenia najpierw powstaje stan zapalny, a następnie blizna czyli stwardnienie. Stąd też pochodzi nazwa choroba. Słowo „rozsiane” oznacza, że zmiany demielinizacyjne mogą pojawić się w sposób rozsiany w dowolnym miejscu centralnego układu nerwowego (mózgu i rdzenia kręgowego).
Objawy stwardnienia rozsianego: Objawy SM zależą od umiejscowienia zmian demielinizacyjnych w CUN. Blizny powstałe wskutek demielinizacji zaburzają, a czasem uniemożliwiają przesłanie informacji w postaci impulsu nerwowego z CUN do poszczególnych części ciała. Jeśli np. stwardnienia pojawią się na szlaku nerwowym informującym o ruchu nogą to chory odczuwa problemy z poruszaniem, trudności w przewodzeniu impulsów w nerwie wzrokowym prowadzą do trudności w widzeniu itd. Najczęstszymi objawami SM są: trudności w poruszaniu, niedowłady, zaburzenia widzenia w tym oczopląs, podwójne widzenie, spastyczność, ataksja, kłopoty z utrzymaniem równowagi, trudności w utrzymaniu lub oddawaniu moczu.
Grupy ryzyka: Pierwsze objawy pojawiają się u młodych dorosłych tj. między 20 a 40 rokiem życia, ale diagnozowane są również dzieci i osoby po 50-tce. Statystycznie dwukrotnie częściej chorują kobiety. Istnieje zależność między szerokością geograficzną a częstotliwością zachorowań: im dalej od równika, tym prawdopodobieństwo zachorowania rośnie. Niektórzy badacze wiążą to z obniżonym poziomem witaminy D3 u osób mających mniejszy kontakt z naświetleniem słonecznym, żyjących w klimacie umiarkowanym. SM nie jest chorobą dziedziczną, aczkolwiek istnieje pewna rodzinna skłonność do zachorowań, która może być związana zarówno z podobnym układem genów jak i czynnikami środowiskowymi.
Leczenie: SM jest nieuleczalne. Istnieją leki, które u części chorych modyfikują przebieg choroby. Stosuje się też leczenie łagodzące objawy i szeroko rozumianą rehabilitację.
Tekst definicji: Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego